Verzin iets beters

Kort geleden ontdekte ik bij toeval, dat je als klant van de apotheek tegenwoordig verplicht voorlichting krijgt als je voor de eerste keer een bepaald medicijn ophaalt. Zowel de apotheek als de klant zijn gehouden een ‘eerste terhandstellingsgesprek’ te voeren. Dat hebben de zorgverzekeraars en de apothekers zo afgesproken. Dit gesprek dient volgens een bepaald protocol te verlopen. De apotheek ontvangt hiervoor een vergoeding van ongeveer zes euro, die de klant via het eigen risico aan de zorgverzekering betaalt.

Dit is toch op zijn zachtst gezegd merkwaardig. Zelfs een crimineel heeft het recht om te zwijgen, maar als klant van de apotheek moet je een gesprek voeren. Doe je dat niet, dan krijg je je medicijn niet. Dit gesprek wordt beschouwd als zorg, zegt de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) op haar website, en de patiënt mag deze zorg niet weigeren. Want, en dit staat er echt, de patiënt kan deze beslissing niet nemen! Je hoort wel eens: gekker moet het niet worden.

De zorgverzekeraars en de apothekers houden er geen rekening mee, dat er veel manieren zijn waarop de mondige klant zich kan informeren over de werking, bijwerkingen en contraindicaties van een geneesmiddel. Om te beginnen is er aan het voorschrijven van een geneesmiddel een bezoek aan de (huis)arts voorafgegaan. De patiënt kan dus met deze arts de voor- en nadelen van het middel besproken hebben. Verder kan de patiënt ervoor kiezen om de sticker op het doosje te lezen, de bijsluiter door te nemen of boeken en internet te raadplegen. Wanneer hij maar wil en waar hij maar wil.

Maar blijkbaar weten apothekers het beste wat goed is voor hun klanten. Beter dan artsen, beter dan internet, beter dan de literatuur en beter dan de klant zelf. Aan deze zelfoverschatting ontlenen ze het recht volwassen medemensen een gesprek op te dringen. Arrogant, heet dat. Bevoogding.

Steeds meer artsen doen hun best hun patiënten voor vol aan te zien. De patiënt als partner. De patiënt als volwaardig lid van het behandelend team. Patiënten hebben het recht om een medische behandeling te weigeren. Maar bij de balie van de apotheek heeft de patiënt geen keuze.

Misschien zijn er ook apothekers die zich ongemakkelijk voelen bij dit opgedrongen gesprek. Maar ze kunnen niet anders. Als ze het niet doen, roept de zorgverzekeraar of de consumentenbond of de patiëntenfederatie of de KNMP hen op het matje.

Het is duidelijk dat de vrijheid van de klant om zelf te beslissen waar, wanneer en hoe hij informatie over een geneesmiddel betrekt, ondergeschikt is gemaakt aan een financieringsmodel. Het eerste terhandstellingsgesprek is een monstrum, uitsluitend bedacht om ervoor te zorgen dat het inkomen van apothekers op peil blijft. Ik zou zeggen: verzin iets beters. En laat de apotheker en de klant samen bepalen welk gesprek ze al dan niet aan de balie voeren.

Reageren? Heel graag. Hou er rekening mee dat het even duurt, voordat je reactie op de site getoond wordt.