Geef mij een boek met een goed verhaal erin en ik ben verkocht. Voorwaarden: interessante, kleurrijke karakters, een eigen, krachtige sfeer, een mooie opbouw naar een boeiende afloop. Ambachtelijk geschreven, bij voorkeur met een rijke woordkeus, beeldende metaforen en sprekende details.
Ik smul van Lee Child, Dick Francis, Sara Paretsky, Henning Mankell en alle 84 deeltjes van Maigret. Maar ook van Annie Proulx en Haruki Murakami. Die laatsten hebben daarbij nog een belangrijke toegevoegde waarde: een, soms in eerste instantie verborgen, meerkantige gelaagdheid.
De roman De wand van de Oostenrijkse schrijfster Marlen Haushofer voldoet aan al mijn primaire eisen voor een goed verhaal. Maar daarbovenop heeft dit boek een buitengewone meerwaarde. Iets dat ligt achter, op, onder het driedimensionale verhaal. Iets wat je uitdaagt, waar je vat op wil krijgen en wat je blijvend aan het denken zet.
Het boek is geschreven vanuit het perspectief van een vrouw die jarenlang eenzaam verblijft in een bergachtige streek. Er is namelijk iets heel vreemds gebeurd: van het ene ogenblik op het andere is zij afgescheiden geraakt van de rest van de wereld door een ondoordringbare, doorzichtige wand. Zij moet alleen verder leven, dat wil zeggen, uitsluitend in het gezelschap van een hond, een koe en een kat.
De structuur van het beklemmende verhaal is prachtig: de vrouw doet in retrospectief, maar ook vooruitblikkend verslag van haar huidige leven, in één lange stream of consciousness. Haar bewonderenswaardige strijd om het bestaan is minutieus opgeschreven, vol spannende details. Je leeft intens met haar mee, samen met haar dieren, met de seizoenen die komen en gaan, in een prachtige, maar beslist ook meedogenloze omgeving.
Haushofer schreef De wand in de vroege jaren zestig. Er is sprake van auto’s en vliegtuigen en de dreiging van een kernoorlog, maar het huis waarin de (naamloze) vrouw verblijft, is klaarblijkelijk niet aangesloten geweest op een elektriciteitsnet. De schrijfster had nog geen weet van computers, mobiele telefoons, satellieten en gps. Maar dat zijn bijzaken. De schrijfstijl van Haushofer heeft niets gedateerds. Het boek zou vandaag geschreven kunnen zijn en het verhaal zou zich in elke moderne of postmoderne tijd kunnen afspelen, ook in de onze. De science-fictionachtige komst van de wand is ongeloofwaardig, maar dit doet absoluut niets af aan de kracht van het verhaal. De wand is een noodzakelijke kunstgreep om de vrouw in een situatie te brengen waarin begrippen als schoonheid, eenzaamheid, liefde, verdriet, angst, moed, trouw, hoop en wanhoop er ongekende, nauwelijks te doorgronden dimensies bij krijgen. Als een schrijver of schrijfster dat voor elkaar krijgt, dan heb je te maken met een onvergetelijk boek, waarvoor de kwalificatie meesterwerk niet zou misstaan.
Er verscheen pas in 1987 een Nederlandse vertaling van De wand. In 2009 volgde een heruitgave. In 2012 is het boek verfilmd. De film komt in juni aanstaande in de Nederlandse bioscopen.
Het boek is verfilmd door Julian Polsler. De Duitse film ‘Die Wand’ gaat 13 juni 2013 in Nederland in première. Ik hoop t.z.t. hier een recensie van die film te kunnen lezen!
Een prima blog, Joke.
Als je de eerste twee alinea´s verder uitwerkt heb je meteen een handleiding geschreven voor de beginnende schrijver :-). Mijn suggestie voor de titel: “Hoe schrijf ik een bestseller” (Maar dat boek bestaat al.
Ons probleem is dat we nog zo veel boeken in de kasten en rondslingerend door het huis hebben, dat we even niets nieuws kopen en eerst maar eens stapels gaan “weglezen”, maar ik hou haar in gedachten!