Een miljoen blaasontstekingen

Het klinkt als een open deur: stop met overbodige diagnostiek en behandelingen in de gezondheidszorg. Ze schaden de patiënt en kosten de samenleving handen vol geld. Maar stoppen is makkelijker gezegd dan gedaan. Patiënten willen van hun klachten af en dokters willen de patiënt helpen. Daarom vaak toch maar een extra onderzoekje gedaan of een operatie uitgevoerd. Vaak blijkt pas achteraf of het ingrijpen nut had. Zo heeft naar schatting de helft van degenen die aan hun galblaas zijn geopereerd, na afloop nog steeds buik- en maagklachten. Maar je weet vooraf niet welke helft.

De politiek is een heksenjacht begonnen op overbodige diagnostiek en behandelingen. Een veel genoemde overbodige luxe zou de borstkankerscreening zijn. Terwijl onomstotelijk is vastgesteld dat die voor weinig geld gezonde, goede jaren aan vrouwenlevens toevoegt en weinig nadelen heeft. Nee, als je geld wil besparen en de volksgezondheid wil bevorderen weet ik een veel betere kandidaat: de behandeling van blaasontsteking.

Als jong meisje al werd ik geplaagd door blaasontstekingen. Na weer een erg pijnlijke en hinderlijke aanval volgde ik uiteindelijk het dringende advies van mijn moeder op en trok ik de extra wollen onderbroek aan die ik natuurlijk nóóit had willen dragen omdat geen enkel ander meisje zo’n stom ding aanhad.

Het hielp. Met de wollen onderbroek aan had ik geen last meer van blaasontstekingen. Ik heb het jaren volgehouden, totdat er nergens meer wollen onderbroeken te koop waren en warme panty’s, maillots en modieuze lange broeken zich aandienden als goede alternatieven.

De afgelopen jaren keerden mijn blaasontstekingen weer terug. Niet dat ik er nou zo veel last van had, maar het waren wel degelijk stevige blaasontstekingen, zei de doktersassistente die mijn urine testte. Elke keer opnieuw kreeg ik een antibioticumkuur mee en als die niet hielp, een andere.

Op zeker moment besloot ik een gesprek met de huisarts aan te vragen. Was dat nou wel nodig, steeds zo’n kuur? Hoe erg is het eigenlijk, bacteriën in je blaas waar je nauwelijks last van hebt? De huisarts bevestigde wat ik al wel wist: het risico is, dat de bacteriën tegen de stroom in optrekken richting nieren en daar een nierbekkenontsteking veroorzaken. Dan zijn de rapen echt gaar. Maar het was niet nodig dat ik elke keer mijn urine kwam laten testen. Ik kreeg gewoon een voorraadje antibioticumkuren mee. Ik wist ondertussen zelf wel wanneer ik een blaasontsteking had. En daarnaast had ze nog een tip uit de kruidenvrouwtjeshoek: veenbessensap. De voorzichtige conclusie van een wetenschappelijke overzichtsstudie (2008) was dat het idee, dat veenbessensap blaasontstekingen kon voorkómen, wellicht een kern van waarheid bevatte.

Ik heb de antibiotica in de kast gelegd en ben veenbessensap gaan drinken. Het is duurder dan een goede wijn, maar het is gelukkig lekker. En warempel: de blaasontstekingen bleven weg! Ook al is er ondertussen in 2012 een nieuwe overzichtsstudie verschenen, die het verband tussen veenbessen en -de preventie van-  blaasontstekingen weer in twijfel trekt.

Blaasontstekingen komen alleen al in Nederland meer dan een miljoen keer per jaar voor, vooral bij vrouwen. We weten allemaal dat we zuinig moeten zijn op antibiotica waartegen bacteriën nog geen resistentie ontwikkeld hebben. Waarom dan niet eens een goed wetenschappelijk onderzoek gestart naar de werkzame stof(fen) in veenbessen? En bij welke blaasontsteking echt een antibioticum nodig is en bij welke niet? Stel dat het op jaarbasis een half miljoen antibioticumkuren scheelt, dan hebben we pas echt een overbodige behandeling uitgebannen.