Is Deens een moeliijke taal voor Nederlanders? Sommigen vinden van niet. Ze zeggen dat Deens veel op Nederlands lijkt. In zekere zin klopt dat, het zijn tenslotte allebei Germaanse talen. Dus de Deense equivalenten voor vader, moeder, broer, zuster, oom, tante, eten, drinken, brood en voor nog zo wat millennia-oude woorden zijn erg herkenbaar. Maar natuurlijk wel net een tikje anders.
Ik vind Deens best moeilijk. De Denen zetten bijvoorbeeld de lidwoorden ‘de’ en ‘het’ achter het zelfstandig naamwoord. Maar ‘een’ komt er gewoon vóór, net als bij ons. En een ‘het’ woord bij ons kan zo maar een ‘de’ woord bij hen zijn. Verder zijn Denen 
buitengewoon slecht verstaanbaar. Ze slikken enorm veel in en dat wordt de laatste jaren alleen maar erger, zeggen mensen die het weten kunnen. Veel Denen hebben moeite om hun eigen televisieseries te volgen, omdat de acteurs en actrices zo veel klanken overslaan.
Maar langzamerhand heb ik ontdekt dat een beetje boerenslimheid, in combinatie met enkele basiswoorden, communicatie met Denen goed mogelijk maakt. Een paar voorbeelden.
Stel je loopt met de hond te wandelen. Netjes aangelijnd, want daar zijn Deense gezagdragers erg gebeten op. Dan nadert er een vrouw die haar hondje niet aan de lijn heeft. Ze begint het beestje zenuwachtig te roepen, maar die luistert niet, want die vindt jouw hond erg interessant. De honden snuffelen wat aan elkaar, de vrouw kijkt angstig en vraagt je wat. Zou ze vragen of de aardappels al gaar zijn? Vast niet. Je hoeft alleen maar te zeggen: ‘Det er en han’. Makkelijk zat. Zenuwachtige hondenbezitters willen namelijk alleen maar weten of je hond een reu of een teefje is. Hun teefje is bijvoorbeeld loops, of hun reu is een beetje opdringerig. Als je dan hebt gezegd dat jouw hond een hij is, gaat de vrouw nog een tijdje door met praten en de hond roepen, terwijl jij vriendelijk knikt en doorloopt, wat die ander alleen maar fijn vindt, want dan kunnen er geen problemen meer ontstaan tussen de honden.
Nog een voorbeeld. Je bent in een winkel een beetje aan het rondkijken. Dan komt er een verkoopster op je af die je vriendelijk en vragend aanspreekt. Je denkt toch niet dat ze zegt dat je moet oprotten? Weer zijn vier simpele woordjes voldoende: ‘Jeg kigger lidt rundt’. Dan praat zo iemand nog even door, in de trant van ‘Uitstekend, als u me nodig hebt zegt u het maar’ en trekt zich discreet terug. Opgelost.
Laatst liep ik het verlaten strand op toen er uit het niets achter mij twee militairen opdoken. Ze spraken me ernstig toe en wezen naar het oosten en naar het westen. Westelijk van ons klonken schoten. Militaire oefening. Daar moest ik duidelijk niet wezen. Dus ik zei ‘tak’ en vervolgde mijn weg langs de zee in oostelijke richting. Zo moeilijk is dat allemaal niet.
Het wordt pas lastig als ze dan denken dat je Deens spreekt en een echt gesprek willen beginnen. Dan val je door de mand.
Reageren? Heel graag. Hou er rekening mee dat het soms even duurt, voordat je reactie op de site te zien is.
Zie voor meer details en foto’s over ons tijdelijke verblijf op Bornholm jokemarc.net. Deze site wordt vaak aangevuld.
Hallo Janneke,
Via Lidy kreeg ik een tip van jouw blog.
Leuk om te volgen.
Vat moed:-) de taal is echt te leren, alhoewel het Bornholmse dialekt een van de moeilijkste dialekten is in DK, en totaal anders als de taal in Hovergård waar Geert vanuit schreef.
Hoe lang het duurt? Moeilijk te zeggen, na 9 maanden in DK EN na een taaltest ( lezen schrijven, uitspraak) had ik een baan als verpleegkundige, waar ik kon beginnen aan mijn deens autorisatie als verpleegkundige.
Succes ermee
Knap hoor, na negen maanden al gecertificeerd in de Deense taal! Sommige mensen gaat het makkelijker af dan andere.
hoi Joke,
Grappig stukje. Ik heb zo’n 15 jaar geleden 2 jaar Deens gedaan bij de volksuniversiteit. Ook in ben een talengek en ik wou een scandinavische taal leren. Eigenlijk Zweeds, maar de Deense docente was zo leuk en enthousiast dat ik daar maar voor ben gegaan. Deens lezen is geen enkel probleem, maar Deens verstaan!!!!! Af en toe vang ik woordjes op, maar dan houdt het op. Ik kan er geen zinnen van breien.
Onze docente vond, als native Deense, dat wij alles aan elkaar plakken, toen zij onze taal leerde. Maar ik vind dan weer dat Denen alles inslikken.
Een andere handige zin is: jeg taler lidt dansk (ik spreek maar een beetje deens) 😉
Ja, een goede tip! Maar omdat je dat in het Deens zegt, levert het voor veel mensen toch een verwarrende boodschap op.
“Ze begint _het_ beestje zenuwachtig te roepen, maar _die_ luistert niet, want _die_ vindt jouw hond erg interessant.”
Nederlands is ook moeilijk, ook voor de aspirant-taalpublicist. Hoewel, een beetje boerenslimheid doet soms wonderen.
Succes
Als we dan toch leuke filmpjes over het Deens aan het kijken zijn, dan hoort deze er ook bij:
http://youtu.be/6g3ZwHcDUok
Veel plezier er mee.
Kamelasa maakt inmiddels onderdeel uit van onze familietaal.
Dank voor de leuke tip
Hej,
Sinds kort woon ik ook in Denemarken. Ben gisteren begonnen met een cursus om de taal onder de knie te krijgen. Ben erg gemotiveerd (ben dan ook een talengek), maar is lastig, inderdaad vanwege het feit dat er zoveel wordt geassimileerd.
Maar erg prettig is dat veel Denen (vooral jongeren) zich prima kunnen redden met het Engels.
Leuk om te lezen dat meer Nederlanders worstelen met het Deens. 🙂
Hilsen fra Hovedgård,
Geart
Ja, jongeren hier spreken prima Engels en switchen ook makkelijk. Maar de mensen met wie ik hier omga, beheersen het Engels jammer genoeg nauwelijks.
Deejerrenhan; jajkikkerleirun; tak. Of zoiets. Heb me onlangs heel even in het Deens verdiept en ontdekte dat Deens lezen & Deens horen twee zeer verschillende zaken zijn. Idem schrijven en spreken.
Zie ook Gaston Dorren, Taaltoerisme, het boek en zijn blog: http://taaltoerisme.wordpress.com/2011/10/10/titel-quote/.
Een hele grappige is ook dit filmpje Fake languages, met o.a. ‘Nederlands’ en ‘Deens’. https://www.youtube.com/watch?v=wWGBhdn5kBg
Met vriendelijke groet
Leuk filmpje!
Zei ik in mijn (zeer beperkte) beste Deens in het koffiehuis iets van “jai wil gerne ha to kaffer” (graag 2 koffie), vraag de vrouw achter de bar me … tja wat? … “met melk en suiker?” of “wilt u het buiten opdrinken” of “wilt u er een gebakje bij?” …
Ik heb mijn boekje Wat-en-Hoe in het Deens maar wat minder actief gebruikt en startte in het vervolg mijn gesprek met “Du taller English?” of “Du taller Tusk?”
😉
“Jeg kigger lidt rundt”, dat heb ik in Denemarken nooit hoeven zeggen …
Waar je in andere landen soms geen halve minuut op je gemak kan rondkijken zonder door de winkelbediende te worden aangesproken, moest ik me in Denemarken als het ware als koper manifesteren opdat de winkelbediende uit zijn of haar discretie zou treden … “Hej, jeg vil virkelig købe noget!”
Ha Joke,
Ik ben weer even terug in de tijd, maar dan in Noorwegen. Bergen in de zomer tot ongeveer september was leuk, want er waren altijd wel mensen die Engels praatten. Daarna ontmoette ik alleen maar Noren en met mijn Oslonoors was dat best gek. Als je er dan uitziet zoals ik, denken ze al gauw dat je een noorse bent. Uiteindelijk heb ik met altijd met engels gered. Maar dat was omdat ik me in dat land niet welkom voelde. Wel geweldig dat je je zo op je gemak voelt. Liefs.
Goed te horen dat je je al een beetje redt daar, in het deens!
Laatst vertelde ik Ingermarie dat jullie inmiddels op Bornholm waren en het eerste dat ze vertelde, was, dat ze zo onder de indruk was van jouw deens, dus je hebt vast nog heel veel meer in je mars!!
XX