We hadden elkaar al heel lang niet gezien of gesproken, mijn nicht en ik. Het was hoog tijd voor een avondje bijpraten bij haar thuis.
Haar huiskamer bleek vol te staan met het prachtigste antiek. Louis-seize stoelen, bijpassende salontafel, fraaie wandspiegel, sidetables met stijlvolle ornamenten, een fraaie pers op de grond, oogstrelende vazen en schalen op een achttiende-eeuwse commode en vitrinekasten van glanzend mahoniehout, gevuld met schitterend oud kristal en zilverwerk. Ik keek mijn ogen uit. Mijn nicht was de enige kleindochter van een zeer welgestelde grootmoeder geweest, ik vermoedde dat haar weelde uit oma’s erfenis afkomstig was. Dat beaamde ze. En toen zei ze: ‘Als je hier oma roept, valt alles om.’
Mijn avond was al bij voorbaat geslaagd. Wat een koddige en tegelijkertijd onlogische uitdrukking was dat! Ik zag meteen de geest van haar grootmoeder als een wervelwind door de kamer gaan, alles omver gooiend wat ze op haar pad tegenkwam. Dit verrassende beeld bleef mij nog dagenlang bij. Waarschijnlijk is dit zo’n gezegde dat binnen een bepaalde familie de ronde doet, dacht ik nog.
Maar nee. Vorige week bleef ik hangen bij een televisieprogramma over een meubelzaak in Amsterdam-Oost, bestierd door een zekere Gerard. Zijn klanten liepen met hem weg. Sommige gaven hem de vrije hand bij de inrichting van hun huis. Een van zijn klanten showde de kijkers trots haar woonkamer. ‘Als je hier Gerard roept, valt alles om,’ sprak zij liefdevol. Ik begreep meteen wat ze bedoelde.
Eerst oma, toen Gerard; dat kon geen toeval zijn. Nieuwsgierig geworden ging ik op internet zoeken, maar daar vond ik niets dat omvalt als je roept. Loop ik achter of staan we hier aan de geboorte van een nieuwe uitdrukking? Mogelijkheden genoeg. Er zijn huizen wereldwijd waar je geen Ikea moet roepen, of alles valt om. Bij ons thuis moet je om schade te voorkomen vooral geen Apple roepen. Er zijn ook plaatsen waar je geen Gispen moet roepen, of Delfts blauw.
Nu wacht ik op een nieuwe melding. Waar komt dit gezegde vandaan? Is het iets randstedelijks? Zal het zich langzaam, of snel, over Nederland verspreiden? Of zal het een eendagsvlieg blijken te zijn? Wie het weet mag het roepen. Maar geen oma, of Gerard. Want dan valt alles om.
Reageren? Heel graag. Hou er rekening mee dat het even duurt, voordat je reactie op de site getoond wordt.
Ik vermoed dat de uitdrukking met het dominospel heeft te maken. De stenen staan dicht opeen en daarom gaan ze alle om als je er maar één aantikt.
De spullen van oma zijn er zoveel, dat ze dicht opeen staan. Noem haar naam en alles gaat om.
Frits
Mooi verhaal, Joke! Dat vindt Loes ook.
Ik keek ook even op internet en vond er al met zal zes.
Twee door als zoekterm “zegt valt alles om” in te voeren
en vier door als zoekterm “roept valt alles om” in te voeren.
De aanhalingstekens moeten er wel bijstaan.
Het is dus bepaald niet zo dat als je op deze uitdrukking zoekt het hele internet omvalt.
Frits
Misschien een ´Belgisme’? zie:
Elke middag om kwart over twaalf valt de wereld om. Vermits wij dan zelf mee omvallen merken we daar weinig of niks van.
— Hugo Matthysen (Geb. 1960)
Vlaams zanger en schrijver
Voor mij geen nieuwe uitdrukking, ik hoor hier de echo van de 60er jaren; tenminste vanuit de Achterhoek. Ook hier in de randstad wordt het nog wel eens gezegd, misschien een leeftijdsdingetje? dat is volgens mij wel een nieuw woord voor een oud verschijnsel .. groeten Lidy